آثار سفر در قرآن
بسیار سفرباید تا پخته شود خامی
أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِهَا ...
آیا در زمین گردش نکرده اند تا دل هایى داشته باشند که با آن بیندیشند...
{الحج/46}
(قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسیرُوا فِی اْلأَرْضِ...) آل‌عمران137.
پیش از شما سنت‌هایى بوده است، پس بر روى زمین بگردید و بنگرید...
(...فَسیرُوا فِی اْلأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبینَ) نحل36.
...پس در زمین بگردید و بنگرید که عاقبت کار آنان که پیامبر را به دروغ نسبت مى‌دادند، چگونه بوده است.
(قُلْ سیرُوا فِی اْلأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمینَ) نمل 69.
بگو در زمین سیر کنید و بنگرید که پایان کار مجرمان چگونه بوده است.
دسته‌ی دیگر از آیات قرآن، به صورت سوالات سرزنشى و تحریکى به مسأله گردشگرى پرداخته و آنانى را که از این مهم سر بر مى‌تابند مورد نکوهش و پرسش قرار داده است:
(...أَفَلَمْ یَسیرُوا فِی اْلأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ...) یوسف109.
...آیا در روى زمین نمى‌گردند، تا بنگرند که پایان کار پیشینیانشان چه بوده است؟
(أَفَلَمْ یَسیرُوا فِی اْلأَرْضِ فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِها أَوْ آذانٌ یَسْمَعُونَ بِها...) حج46.
آیا در زمین سیر نمى‌کنند تا صاحب دلهایى گردند که بدان تعقل کنند...
در جاى دیگر قرآن به سنتهاى تاریخى و نوامیس طبیعى مانند عزتها و ذلت‌ها، پیروزی‌ها و شکست‌ها، خوشبختی‌ها و بدبختی‌ها اشاره مى‌کند و مى‌فرماید:
( قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسیرُوا فِی اْلأَرْضِ) آل‌عمران137.
پیش از شما سنت‌ها و قانون‌هایى
عملاً به وقوع پیوسته است.
پس در زمین و آثار تاریخى گذشتگان گردش و کاوش کنید.
از مجموع این آیات و مانند آن مى‌توان دریافت که:
اصل مسأله گردشگرى و سیر و جهانگردى و
نیز برداشت و دریافت ژرف و عمیق از این سیر و سفر، مورد عنایت و توجه
خداوند متعال در قرآن مجید است.
در زمانى که هنوز نوشته و کتابى در زمینه‌ی شناخت تاریخ و سنن اجتماعى تدوین نشده بود و مدرسه و دانشگاهى در این رابطه وجود نداشت و یا در دسترس عرب و مسلمانان جزیرة العرب نبود، خداوند، مسلمانان را به سیر و نظر در این مقوله‌ها فرا مى‌خواند و از آنان مى‌خواهد که در این باره به تفکر و تدبّر بپردازند.
روشن است که فراخوانى خود‌به‌خود نوعى دستور به
جهانگردى و سیر و سفر به مکان‌هاى تاریخى و جغرافیایى را به دنبال دارد.
در آیات قرآن کریم، به بسیارى از نقاط جغرافیایى و تاریخى اشاره شده که همواره مورد توجه باستان‌شناسان قرار گرفته است:
مصر، اصحاب حجر (سنگستان) ، غار
اصحاب کهف، ارم ذات‌العماد، سدّ مآرب، احقاف، رودى که بنى اسرائیل از آن
گذشتند و فرعونیان در آن غرق شدند و …
گرچه بسیارى از این آثار تاریخى به تدریج بر اثر زمین لرزه‌ها، افت و خیز دریاها، ریزشهاى آسمانى، فرسایش خاک و مانند آن دگرگون شده است، لکن این دعوت قرآن و فرمان به سیر در زمین روحیه‌ی کاوشگرى و جست و جو را در پیروان خود بر مى‌انگیزد .
پرسش‌های قرآنی ضمن تحریک و ایجاد انگیزه در مسلمانان براى حرکت و گردش در اطراف و اکناف زمین و گشتن در جهان و سیر و سفر در طبیعت و کوه و دشت و هامون این نکته را مطرح مى‌کند که براى دریافت سنتهاى تاریخى و نگرش به عاقبت و پایان کار تمدن‌هاى عظیم و بناهاى تاریخى و جغرافیایى، نباید تنها به مطالعه آثار پرداخت، بلکه باید همت کرد و رنج سفر بر خود هموار ساخت و کوى به کوى و جاى به جاى جهان را در نوردید و به سیر آفاقى در کنار سیر انفسى دست زد، تا به راز و رمز پیشرفت‌ها و تمدن‌ها دست‌یافت و از فروپاشى و سقوط آنها درس عبرت و تجربه آموخت (فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِها) حج46.
در کل آیاتى که بدان اشارت رفت نه تنها اصل مسأله گردشگرى را مورد تشویق و ترغیب قرار داده، بلکه آن را در قالب فرمان و امر به پیروان خود تکلیف کرده است.
امر (سیروا) و (انظروا) هر چه باشد چون دیگر اوامر قرآن است که مخاطبان مسلمان باید آن را جدّى بگیرند و پى بگیرند، تا به دستاوردهاى آن دست یابند. این امرها باید مورد توجه مسلمانان قرار گیرد.
آیا این گونه اوامر قرآن ، تکلیف‌آور نیست و نمى‌بایست گروه‌هایى از مسلمانان در این زمینه تحقیق و کنجکاوى کنند؟
این نکته در خور دقّت است که چگونه امت اسلامی از کنار این امرهاى قرآنى به آسانى مى‌گذرد و نسبت به عینیت و اجراى این اوامر رهنمود و راهکارهاى عملى ارائه نمى‌دهد! آیا مى‌بایست دیگران با جدیت و تلاش همه جانبه این دستورهاى قرآنى را عملى سازند و ما تماشاگر باشیم.
باید توجه کرد که مستحب‌بودن گردشگرى و جهانگردى در
صورتى است که اسلام و نظام اسلامى و جامعه مسلمانان از ترک آن زیان و ضرر
نبـینند و گرنه این مسأله رنگ وجوب و لزوم کفایى، به خود مى‌گیرد که چه بسا
ترک آن موجب نکوهش و سرزنش دینداران و مردم است.
اما با این برداشت از قرآن که ضرورت دارد در جهت سیر و سفر امت اسلامی گام
بردارد و آن را یک مقوله‌ی قابل بحث در جامعه بداند ما به عنوان جامعه
مسلمان و افراد مسلمان چقدر در این زمینه برنامه‌ریزی کرده‌ایم؟
چقدر اطرافیان و خویشاوندان خود را تشویق و ترغیب به سفر‌کردن در شهرها و اطراف خود نموده‌ایم؟
دقت نمائیم که یکی از مسایل فراموش‌شده و کم‌رنگ در شهرها، سیر و سفر به شهرها و استانها کشور عزیزمان ایران است که این امر موجب‌شده که ما ضرر و زیان‌های بسیاری ببینیم که خود سفر از قول علی بن ابی‌طالب (رضی الله عنه) پنج فایده در آن نهفته است که اگر دقیق بنگریم ما در این قسمت ضررهای بسیار زیادی کرده‌ایم
1- غم‌زدایى و پیدایش نشاط و شادابى
2- فقرزدایى و رسیدن به زندگی شایسته
3- دانش‌آموزى و فراگیرى تجربه
4- آشنایى با فرهنگ‌ها و آداب و رسوم
5- دوست‌یابى و شناخت یاران نیک و بزرگوار
پس با دقت به آیات قرآن و اوامر خداوند باید در جهت توسعه سیر و سفر گام بر‌داریم و آن را جزء مقوله‌های فرهنگی جامعه خودمان قرار دهیم که به اطراف و جهان پیرامون خود با نگاه دقیق و هدفمند بپردازیم.
منبع:تابش
با سلام آپتون قشنگ بود
اگه مشکلی نباشه یه بار تو وبلاگ بنده سر بزنید ببیند یه آپ قشنگ در وصف امام زمان (ع) دارم بیای تو ممنون میشم
علی یارت.